مترجم: رزیتا ملکی‌زاده
منبع:راسخون
 

چنانچه نشانه‌های فشار خون پایین را در خود احساس کردید، احتمالاً دچار مشکلی در سلامت خود شده‌اید. با این وجود، ممکن است این وضعیت موضوعی جدی برای سلامت باشد و نیز امکان دارد که مسئله‌ای جدی پیش نیامده باشد. جهت کسب اطلاعات بیشتر این مقاله را مطالعه نمایید.
هنگامی که قلب خون را به منظور جریان یافتن در سرتاسر بدن به بیرون پمپ می‌نماید، خون در حال جریان مقدار مشخصی فشار را بر روی دیواره‌های شریانی وارد می‌سازد که تحت عنوان فشار خون شناخته می‌شود. در وضعیت طبیعی قلب، فشار خوانده شده بایستی در محدوده‌ی 120 روی 80 باشد. هنگامی که این میزان 90 روی 60 و یا پایین‌تر باشد، آنگاه به عنوان فشار خون پایین درنظر گرفته می‌شود. از لحاظ پزشکی، این وضعیت را هیپوتنشن یا فشار خون پایین می‌نامند. افرادی وجود دارند که سلامت می‌باشند اما فشار خون آنها در مقایسه با دیگران تا حد زیادی پایین است. با این حال، هیچ گونه مشکلات جدی در سلامت آنها دیده نمی‌شود.

علل

دلایل متعددی وجود داشته که می‌توانند منجر به افت سطوح فشار خون شوند. در صورتی که هرگونه مشکل قلبی مانند ضربان پایین قلب، مشکلات دریچه قلب، نارسایی احتقانی قلب و غیره وجود داشته باشد، خون کافی در سرتاسر بدن جریان نیافته و فشار خون به کمتر از حد نرمال کاهش می‌یابد. مشکلات تیروئید، بیماریهای کبدی، مصرف بیش از حد داروهای فشار خون بالا، قند خون پایین در بیماران دیابتی، کمبود تغذیه‌ای، عوارض جانبی داروها و واکنش‌های آلرژیک شدید، برخی دیگر از علل عمده این عارضه می‌باشند. در طول دوران بارداری، سطح پایین فشار خون در دو سه ماهه نخست امری کاملاً معمول است. این وضعیت به دلیل اتساع سیستم گردش خون رخ می‌دهد. کودکان خردسال ممکن است دچار افت ناگهانی فشار خون ناشی از خستگی پس از ایستادن‌های طولانی مدت، کم آبی بدن و خونریزی شدید شوند.

علائم

تأثیر فشار خون پایین می‌تواند نخستین بار در عملکرد مغز خود را نشان دهد. در وضعیت نرمال یا طبیعی، خون به منظور رسیدن به مغز برخلاف نیروی جاذبه حرکت می‌کند. چنانچه فشار خون پایین باشد، آنگاه مقدار کافی خون نمی‌تواند به مغز منتقل شود. در نتیجه آن، فرد ممکن است احساس سرگیجه، سبکی سر و یا ضعف و غش نماید. اینها علائم خفیف فشار خون پایین را شامل می‌شدند، و به محض بازگشت مجدد عرضه خون به حالت اولیه در مغز این علائم از بین می‌روند.
چنانچه فشار خون پایین برای مدت زمان زیادی ادامه پیدا کند، آنگاه علائم شدیدتری مانند گیجی یا سردرگمی، عدم تمرکز و از دست دادن هوشیاری را می‌توان مشاهده نمود. هنگامی برای چند روز فشار خون پایین بماند، فرد دچار افسردگی می‌شود.
دو اندام مهم دیگری که عمدتاً تحت تأثیر افت ناگهانی فشار خون قرار می‌گیرند، قلب و ریه‌ها می‌باشند. جریان ناکافی خون به درون قلب می‌تواند موجب آنژین و یا درد خفیف تا متوسط سینه شود. اشکال در تنفس و یا تنفس سریع و کوتاه حاکی از آن است که ریه‌ها تحت تأثیر قرار گرفته‌اند.
نشانه‌های فشار خون پایین در کودکان معمولاً برای دوره زمانی کوتاهی مشاهده می‌شوند. برخی علائم کلی آن، تهوع، تاری دید، خستگی و رنگ پریدگی پوست را شامل می‌شود بطوریکه پوست به حالت سرد، مرطوب و چسبناک درمی‌آید. چنانچه این امر پس از ایستادن در زیر نور خورشید رخ دهد، علائم کم آبی بدن مانند احساس تشنگی شدید اغلب همراه با سرگیجه و غش خواهد بود.
در زنان باردار نشانه‌های فشار خون پایین گهگاه خود را نشان می‌دهند به ویژه پس از برخاستن سریع و یا به دلیل کار جسمانی و یا خالی بودن شکم ایجاد می‌شود. با این حال در صورتی که سرگیجه برای مدتی طولانی باقی ماند و با سردرد، اختلال در گفتار و از دست دادن هوشیاری همراه شد، آنگاه وضعیت اضطراری است.

درمان

فشار خون پایین در بزرگسالان و سالمندان را با داروهای مناسب که به منظور افزایش حجم خون بدن به بیمار داده می‌شود، درمان می‌سازند. در نتیجه آن، فشار خون به سطح طبیعی خود افزایش می‌یابد. هنگامی که این وضعیت به دلیل مصرف برخی داروها باشد، آنگاه آن داروی خاص یا تغییر داده می‌شود و یا میزان مصرف و یا دوز آن کم می‌شود. کودکانی که در آنها علائم فشار خون پایین مشاهده می‌شود، اغلب نیازی به هیچ گونه درمان دارویی نخواهند داشت. پزشکان به این کودکان توصیه نموده که مقدار زیادی آب نوشیده و نمک مصرفی را به منظور افزایش فشار خون بیشتر کنند. علائم فشار خون پایین در طول دوران بارداری را نبایستی هرگز کوچک شمرد. فرد بایستی به محض آنکه دچار سرگیجه شد، دراز کشیده و یا نشسته و استراحت نماید. توصیه می‌شود به پهلوی چپ بخوابند به این دلیل که این کار جریان خون را افزایش داده و خونرسانی به مغز را بهبود می‌بخشد. چنانچه احساس سبکی سر از بین نرفته و با گذشت زمان شدیدتر شد، آنگاه فرد بایستی به دنبال کمک پزشکی باشد.
علائم فشار خون پایین ناراحتی جسمی فراوانی را ایجاد می‌نماید. بنابراین، دلتان می‌خواهد که از بازگشت دوباره و دوباره آن جلوگیری نمایید. برای این کار، بایستی یک شیوه زندگی سالم را در پیش گزینید. غذاهای سالم خورده و مقدار زیادی نوشیدنی جهت حفظ آب بدن خود مصرف کنید. فراموش نکنید که پس از یک فاصله زمانی مشخص، فشار خون خود را مورد بررسی قرار دهید.